Koparki, ładowarki czy wywrotki... O tym trzeba pamiętać, gdy korzysta się z maszyn budowlanych na kołach. Takie rozwiązanie zapewnia większą prędkość i lepszą zwrotność przy niższej cenie i łatwiejszej konserwacji. Jednak trudniejsze tereny są dla takich maszyn czasem nie do przeskoczenia.
Przykład 1: koparka kołowa
Najpopularniejszą maszyną budowlaną, którą można spotkać zarówno w wersji kołowej, jak i gąsienicowej, jest bez wątpienia koparka. Koparka kołowa określana jest też mianem koparki mobilnej. Jak sama nazwa wskazuje, koła zapewniają wyższą prędkość i lepszą zwrotność tych maszyn budowlanych. To predestynuje je do prac na terenach o niewielkiej dostępnej przestrzeni – na przykład na placach budowlanych w miastach.
Z uwagi na to, że ogumienie jest zdecydowanie lżejsze niż stalowe gąsienice, maszyny budowlane na kołach często mają zdecydowanie mniejszą masę własną. Ten fakt w połączeniu z wyższą prędkością sprawia, że koparki kołowe często mogą poruszać się nawet po drogach publicznych. Można nimi dojechać do miejsca prac i uniknąć kosztów związanych z transportem ciężkim. W porównaniu do koparki gąsienicowej wersja kołowa jest łatwiejsza w sterowaniu. Ponadto koła to zwykle tańsza konstrukcja, łatwiejsza w konserwacji i ewentualnej naprawie.
Jednak istnieją też wady takiego rozwiązania. Na błotnistych, piaszczystych albo bardzo miękkich terenach koła mają mniejszą przyczepność niż gąsienice, ponieważ powierzchnia styku jest mniejsza, przez co ciśnienie wywierane na podłoże jest dużo większe. Dlatego w przypadku wymagających inwestycji stawia się na koparki gąsienicowe.
Przykład 2: ładowarka kołowa
Ładowarka kołowa to powszechnie spotykana maszyna budowlana służąca do podnoszenia i transportowania materiałów takich jak ziemia, żwir, gruz czy inne materiały sypkie. W przeciwieństwie do koparek kołowych ładowarki są wyposażone w szeroką łyżkę zamiast wysięgnika czy długiego ramienia. Służą one zatem do transportu cięższych ładunków niż koparki. Należy przy tym pamiętać, aby nie przekroczyć tak zwanego obciążenia wywrotowego. To krytyczna masa, po przekroczeniu której maszyna budowlana traci stabilność i przewraca się. Maszyny budowlane na kołach są bardziej niż pojazdy gąsienicowe narażone na przewrócenie się, zwłaszcza na nierównym podłożu. Mimo to ładowarki zwykle wyposażone są w koła, ponieważ głównie wykorzystuje się je na utwardzonych albo asfaltowych drogach. Do usunięcia sypkich materiałów z trudnego terenu wykorzystywana jest w pierwszym rzędzie koparka gąsienicowa.
Przykład 3: wywrotka
Do transportu dużych ilości ziemi albo materiałów sypkich wykorzystywane są wywrotki. Wywrotki mają masę co najmniej 20 t, w związku z czym bardzo rzadko uczestniczą w ruchu publicznym. Wykorzystywane są przede wszystkim w obszarze górnictwa, w kamieniołomach i kopalniach odkrywkowych, ale można je spotkać także na dużych placach budowy. Wywrotki z reguły poruszają się po twardym, niewymagającym podłożu i wymaga się od nich dużej prędkości i mobilności. Dlatego preferowaną konstrukcją jest konstrukcja na kołach.
Największe kołowe maszyny budowlane to właśnie wywrotki. Aktualnie największa wywrotka, model BelAZ 75710 białoruskiej firmy BelAZ, ma masę własną wynoszącą ok. 360 t. Maksymalny ładunek to 450 t – jego przewiezienie umożliwiają dwa silniki wysokoprężne o łącznej mocy 4600 KM. Ta wywrotka porusza się na łącznie ośmiu kołach (średnica jednego koła: 3,9 m, szerokość: 1,78 m, masa: ok. 5,5 t).
Nie brzmi to, jakby wywrotki były szczególnie mobilne i zwrotne. Dlatego w latach 60. ubiegłego roku Volvo opracowało wywrotki przegubowe. Dziś co druga wywrotka przegubowa na świecie jest sygnowana marką Volvo. Przegub obrotowy umożliwia niezależny ruch samego ciągnika i przyczepy.
Maszyny używane: dlaczego nie warto wynajdywać koła na nowo
Koła zapewniają lepszą mobilność i są tańsze niż gąsienice. Wszyscy ci, którzy uznają to za decydujące czynniki przy budowie, powinni rozejrzeć się na rynku maszyn używanych. W końcu zakup używanych maszyn pozwala na ograniczenie kosztów inwestycji dla firm, zwłaszcza gdy mowa o drogich maszynach budowlanych.
Źródło: Surplex
