Ostatnie lata w Polsce pokazują, że stan bezpieczeństwa i ochrony zdrowia znacznie się poprawił. Jednakże liczba wypadków przy pracy, w tym ciężkich i śmiertelnych, chorób zawodowych wśród operatorów maszyn roboczych jest wciąż niepokojąco duża. Dla poprawy warunków bhp to właśnie operatorzy oraz ich bezpośredni przełożeni powinni podejmować odpowiednie działania prewencyjne, oparte głównie na współpracy i odpowiednim dialogu.

Operatorzy muszą być informowani, instruowani, szkoleni i pytani o zdanie w kwestiach bhp
Fot. Volvo CE
Najważniejszym elementem dla operatorów maszyn roboczych podczas wykonywania pracy jest ochrona przed utratą zdrowia lub życia. Natomiast z punktu widzenia pracodawców oraz bezpośrednich przełożonych, istotne jest uzyskanie pomocy w rozpoznawaniu rzeczywistych problemów, znajdowanie właściwych rozwiązań oraz posiadanie wykwalifikowanych i zmotywowanych pracowników.
Ponadto pracodawcy powinni rozsądnie i właściwie zarządzać ryzykiem zawodowym w miejscu pracy poprzez przewidywanie zagrożeń i przeciwdziałanie im. Obowiązujące przepisy prawne obligują do tego również operatorów, którzy mają szczegółową wiedzę i doświadczenie w kwestii tego, jak dana praca jest wykonywana i jak na nich wpływa. Z tego powodu miejsca, w których operatorzy pracują, aktywnie przyczyniają się do zapewniania bezpieczeństwa i higieny pracy.
Udział operatorów w zapewnieniu bezpieczeństwa i zdrowia w miejscu pracy to proces, w którym zarówno operatorzy, jak i ich przełożeni: komunikują się ze sobą, zwracają uwagę na pojawiające się problemy, wspólnie podejmują decyzje, ufają sobie i szanują się wzajemnie.
Operatorzy muszą być informowani, instruowani, szkoleni i pytani o zdanie w kwestiach bezpieczeństwa i higieny pracy, a także biorą aktywny udział w podejmowaniu decyzji. Jeśli dostaną możliwość udziału w kształtowaniu bezpiecznych warunków pracy, będą mogli doradzać, sugerować i wnioskować o usprawnienia, pomagając w sposób szybki i oszczędny w opracowaniu środków zapobiegających wypadkom w miejscu pracy i zawodowym problemom zdrowotnym.
Rola pracodawców
Zgodnie z obowiązującymi przepisami pracodawcy są odpowiedzialni za bezpieczeństwo i ochronę zdrowia w miejscu pracy. Oznacza to, że obowiązki pracodawców obejmują zapobieganie zagrożeniom odnoszącym się do pracowników poprzez wdrażanie działań prewencyjnych dotyczących: bezpiecznych metod pracy, bezpiecznych maszyn i urządzeń, odpowiednich środków ochrony indywidualnej, bezpiecznych miejsc pracy, a także informacji, instrukcji i szkoleń dla pracowników.
Ponadto, zgodnie z prawem w zakresie bhp, pracodawcy są zobowiązani do oceny zagrożeń w miejscu pracy oraz określenia, jakie środki kontroli są potrzebne. Pracodawcy powinni udzielać operatorom informacji na temat zagrożeń w miejscu pracy i zapewniać im odpowiednie szkolenia w tym zakresie oraz muszą konsultować się w kwestiach bhp.
Promowanie przez pracodawców kultury bezpieczeństwa (zwiększające zaangażowanie pracowników), w której bezpieczeństwo i higiena pracy są wkomponowane w działania wszystkich osób, ma mieć na celu między innymi zachęcanie do otwartego dialogu, słuchania argumentów drugiej strony, wyciągania odpowiednich wniosków i podejmowania odpowiednich działań.

Duży wkład, w zapewnienie bezpieczeństwa i ochrony zdrowia w miejscu pracy mają również operatorzy maszyn
Fot. Cat
Rola operatorów
Za bezpieczeństwo i higienę pracy odpowiadają zarówno pracodawcy, jak i pracownicy, którymi są również operatorzy. Rolą operatorów jest m.in.:
- pomaganie pracodawcom w zapewnianiu ochrony przez troskę o bezpieczeństwo, zdrowie własne i osób współpracujących,
- aktywna współpraca z pracodawcą w zakresie bezpieczeństwa i ochrony zdrowia,
- postępowanie zgodne z odbytymi szkoleniami w zakresie bezpiecznego wykonywania pracy oraz odpowiedniego stosowania maszyn i urządzeń do pracy,
- zgłaszanie bezpośrednim przełożonym sytuacji, w których praca lub niedostateczne środki bezpieczeństwa narażają zdrowie i bezpieczeństwo jakiejkolwiek osoby będącej na placu budowy.
Operatorzy nie mogą jednak ograniczać swojego zaangażowania tylko do biernej współpracy i przestrzegania zasad bhp. Jeżeli ochrona ich zdrowia i bezpieczeństwo mają być na jak najwyższym poziomie, muszą w pełni wykorzystywać ustalenia obowiązujące w danym miejscu pracy. Swoje opinie i zaangażowanie operatorzy powinni wyrażać:
- zadając pytania, zgłaszając sprawy i sugestie podczas spotkań, kursów i szkoleń, rozmów w zespołach i indywidualnych ze zwierzchnikami;
- biorąc udział w badaniach, zgłaszaniu sugestii lub konkursach dotyczących bezpieczeństwa;
- biorąc udział w testach, na przykład środków ochrony indywidualnej;
- uczestnicząc w działaniach na rzecz bezpieczeństwa w pracy;
- zgłaszając przełożonym wypadki, niebezpieczne sytuacje i uszkodzenia, które można uznać za niebezpieczne, szkodliwe dla zdrowia lub stwarzające utrudnienie;
- stosując wiedzę uzyskaną na kursach i szkoleniach przy wykonywaniu zadań operatorskich.
mgr inż. Paweł Sosiński
OKZ Kursal
Źródło: Forum Budowlane, nr 6 (241) 2016